وضعیت اقتصادی مرزنشینان باعث شده است تا زنان و مردان ساکن در مرزهای شمال غربی ایران راهی به غیر از کولبری نداشته باشند و با تنی ضعیف و پاهای بی‌رمق هر کالایی که به آن‌ها سفارش می‌دهند بر دوش می‌کشند و از میان صخره‌ها و درِه‎‌ها خود را به کشور همسایه یعنی ترکیه می‌رسانند تا حداقل شب که به خانه باز می‌گردند نانی به همراه داشته باشند. این غم نان تنها به فرسودگی و گذر از مسیرهای صعب‌عبور باز نمی‌گردد بلکه گاهی ضرب گلوله‌های مرزبانی به عمرشان پایان می‌دهد.

در روزهای گذشته خبر کشته و زخمی شدن ۲ کولبری که توسط نیروهای مرزبانی ترکیه دستگیر شدند در فضای مجازی منتشر شد و بار دیگر این سوال را به وجود می‌آورد که نیروهای مرزبانی ترکیه به چه دلیل یک کولبر را آنقدر شکنجه می‌دهند تا فوت کند.

خبرنگار ما در پی تایید یا رد این خبر توانست با کولبرانی که تقریبا در همان مسیری که این کولبر کشته شده است، تردد می‌کنند تماس بگیرد که در این تماس یکی از کولبران با تایید خبر شکنجه کولبران ایرانی به دست نیروهای ترکیه می‌گوید این یک رفتار رایج است و همواره اتفاق می‌افتد که کولبران ایرانی به دست نیروهای مرزبانی ترکیه شکنجه و یا با ضرب گلوله کشته می‌شوند. در ادامه گفت‌وگو با این کولبر را بخوانید.

قادر، کولبر سی ساله‌ای است که در حوالی پیران‌شهر از توابع استان آذربایجان غربی زندگی می‌کند او در مورد اتفاقاتی که موجب مرگ کولبران ایرانی می‌شود به خبرنگار فراز می‌گوید: «با شروع فصل گرما تردد کولبران هم افزایش پیدا می‌کند و در این وضعیت شاهد افزایش برخوردها از سوی نیروهای مرزبانی و پلیس ترکیه هستیم. با ادامه شرایط وخیم اقتصادی مجبوریم به کوه بزنیم. در ماه‌های اخیر زنانی که مردان خود را در مسیر کولبری از دست داده‌اند هم به صف مردان اضافه شده‌اند و تلاش می‌کنند تا برای بهبود وضعیت اقتصادی خانواده باری بر دوش بگیرند.»

او در همین خصوص ادامه می‌دهد: «متاسفانه شنیده‌ها حاکی از آن است که ۲ کولبر ایرانی که توسط نیروهای مرزی ترکیه دستگیر شده بودند مورد شکنجه قرار گرفته‌اند و یکی از این نفرات بر اثر همین شکنجه‌ها فوت کرده است. لازم به ذکر است که این نوع رفتار برای اولین بار نیست که رخ می‌دهد. نزدیک به ۲ هفته پیش هم ۴ کولبر همین تجربه را داشته‌اند که خوشبختانه با جراحت‌های زیاد توانستند خود را به خانه برسانند.»

قادر با اشاره به منشا اینگونه اعمال اضافه می‌کند: «با تبلیغاتی که در طول سال‌ها انجام شده است نیروهای مرزی ترکیه تلاش می‌کنند تا کولبران را به‌عنوان تروریست معرفی کنند ولی حقیقت این است که نوع بارهایی که کولبران با خود حمل می‌کنند مشخص است. ما تنها وسایل منزل، پارچه، لاستیک خودرو و … با خود حمل می‌کنیم و با این بارهای سنگینی که بر دوش داریم نمی‌توانیم فعالیت سیاسی و نظامی داشته باشیم.»

او در توصیف لحظه دستگیری توسط نیروهای مرزی ترکیه ادامه می‌دهد: «هنگامی که توسط نیروهای ترکیه دستگیر می‌شویم مورد ضرب و شتم و شکنجه و بی اخلاقی قرار می‌گیریم و مجبوریم در این وضعیت سکوت کنیم تا شاید بشود با پرداخت رشوه اجناس خود را تحویل بگیریم ولی در اکثر مواقع اجناس را ضبط می‌کنند و ما را نیز رها می‌کنند اما این نکته را اضافه کنم که این در بهترین وضعیت ممکن است اتفاق بیفتد. برخی مواقع هم ممکن است به سرنوشت این ۲ کولبری که به آنها اشاره کردیم دچار می‌شویم.»

این کولبر که پیش از این کارگر ساختمانی محسوب می‌شد در پایان می‎گوید: «من و بسیاری دیگر از دوستان کارگر ساختمانی بودیم و برای کار به ارومیه و سایر شهرهای بزرگ می‌رفتیم ولی کار ساخت و ساز هم که تعطیل شده است و اگر شغل دیگری می‌توانستیم پیدا کنیم هیچ‌گاه کول‎بری نمی‌کردیم.»

مسعود شمس‌نژاد، وکیل دادگستری که پیش از این وکلات کول‌برانی که بر به ضرب گلوله فوت کرده‌اند را بر عهده داشت در خصوص رفتار ماموران مرزبانی ترکیه با کولبران کُرد به خبرنگار ما می‌گوید: «شکنجه و رفتارهای غیراخلاقی که ماموران مرزبانی ترکیه با کولبران انجام می‌دهند کاملا تایید شده است و این نوع رفتار به سیاست‌های رجب‌طیب اردوغان، رییس جمهور و سایر مسوولان ترکیه باز می‌گردد که نسبت به ایرانی‌ها نگاهی خصمانه دارند. این رفتار از بالای هرم حکومت ترکیه به سربازان لب مرز منتقل می‌شود که باعث رخ دادن حوادث ناگوار برای کولبران می‌شود.»

این وکیل دادگستری در همین خصوص ادامه می‌دهد: «بنا به گفته رهبری، مرزنشینانی که برای امرار معاش اجناس و یا فرآورده‌های نفتی را با خود به آن سوی مرزها می‌برند را نمی‌توان در طیف قاچاقچیان گنجاند بنا به این تعریف یک کول‌بر نمی‌تواند قاچاقچی باشد تا با آنها برخوردی مانند تیراندازی یا شکنجه بشود البته ما در قانون اساسی در خصوص مبارزه با قاچاق قانون مخصوص داریم که نهایت جریمه آنها نقدی خواهد بود و این نوع رفتار که با کول‌بران می‌شود را

می‌توان قصاص قبل از جنایت دانست.»

شمس‌نژاد در پایان با اشاره به اتفاقی که در چند روز گذشته برای ۲ کولبر رخ داد و باعث شد یکی از آنها بر اثر شکنجه فوت کند می‌گوید: «این نوع رفتارها با سناریو از پیش نوشته شده رخ می‌دهد تا مسوولان ترکیه بتوانند اهداف سیاسی خود را پیش ببرند و در کُردهایی که در جمهوری اسلامی زندگی می‌کنند به نوعی هراس و ترس بیافرینند و به همین دلیل تا می‌توانند با کولبران رفتار خشن و غیر انسانی انجام می‌دهند و همچنین تلاش می‌کنند با تروریست نشان دادن کولبران، فضای منطقه را متشنج بکنند. آنها حتی به تازگی با ساخت سریال ضد ایرانی تلاش می‌کنند تا برای هدف‌های تجزیه‌طلبانه خود تبلیغ بکنند.»