بیش از ۲۵۰ هزار نفر در مناطق حاشیه‌ای ارومیه چون اسلام‌آباد، الواج، کشتارگاه، حاجی پیرلو، وکیل آباد، علی‌آباد، حسین‌آباد، شهرک پردیس زندگی می‌کنند. مهاجرت بی‌رویه از شهرهای گوناگون و مهاجرت هزاران روستایی به ارومیه و علاقمندی به شهرنشینی موجب ایجاد ده‌ها سکونتگاه غیررسمی در اطراف این شهر  شده است. ساخت خانه‌های ارزان‌قیمت در حاشیه شهر به سرعت انجام شده و فرصت مدیریت و بررسی را از مدیران شهری ربوده است.

حاشیه‌نشینی در ارومیه چالشی جدی برای مدیران شهری و نهادهای فرهنگی و اجتماعی تلقی می‌شود، مشکلاتی مانند کوچه‌های تنگ و باریک، خانه‌های بی‌دوام و کوچک و نداشتن امکانات ورزشی و بهداشتی از بارزترین مشخصه‌های این محله‌های حاشیه‌نشین است.

یکی از ساکنان محله حاشیه‌نشین اسلام‌آباد در گفت‌وگو با ایلنا بیان کرد: در این محله بیشتر از ۳۰ هزار نفر زندگی می‌کنند. تفکیک و فروش غیرقانونی زمین‌های اطراف شهر، ساخت و سازهای غیراصولی و بدون مجوز سبب شده است جای کافی برای امکاناتی مانند فضای سبز و فضاهای آموزشی و فرهنگی وجود نداشته باشد.

«رسول محمدی» مناطق حاشیه‌نشین را مستعدترین محل برای بروز انواع آسیب‌های اجتماعی عنوان کرد و گفت: همواره آمار جرم در مناطق حاشیه شهر، به دلیل حضور کمرنگ دستگاه‌های نظارتی و امنیتی، بیش از نقاط متراکم و پرجمعیت شهرها است.

وی افزود: افزایش خشونت‌، درگیری بین مردم و اعتیاد از بزه‌های اصلی هستند که در این مناطق با آن مواجه‌ایم.

سایه  سنگین فقر و اعتیاد بر سر کودکان مناطق حاشیه نشین

یکی دیگر از ساکنان این منطقه گفت: افرادی که توان مالی لازم را برای سکونت در شهر ندارند، به مناطق اطراف ارومیه روی آورده‌اند. برخی افراد سودجو و رانت‌خوار، بدون رعایت اصول شهری، زمین‌های اطراف شهر را به این قشر کم‌درآمد فروخته‌اند و همین موضوع باعث شده است خدمات‌دهی به این مناطق در بدترین شکل ممکن انجام شود و تاوان کار چند مشاور املاک خاطی و سرمایه‌دار را جمعیت محروم بدهند.

«سکینه همتی» ادامه داد: چون وسع‌مان به ساخت یا خرید خانه در محلات داخل شهر نمی‌رسد، در مجاورت آرامستان باغ رضوان ساکن شده‌ایم. در این محل با مشکلاتی از قبیل کمبود فشار آب در طول روز، نبود فاضلاب، کمبود تاکسی و… مواجه هستیم. این محله را متکدیانی محاصره کرده‌اند که در طول سال و به صورت حرفه‌ای و سازمان‌یافته، گدایی می‌کنند و حاضر نیستند با وجود ثروت زیادی که به دست آورده‌اند، منطقه را ترک کنند. فرهنگ آنها با شهرنشینی مغایر است و مردم محله شبانه‌روز از سر و صدای شان خواب و استراحت ندارند.

وی با بیان اینکه متاسفانه فرزندان ما هر روز شاهد استعمال مواد مخدر توسط معتادان در این منطقه هستند گفت: سایه فقر و اعتیاد همواره بر سر کودکان این منطقه سنگینی می کند.

یکی دیگر از ساکنین کوچه ۱۷ اسلام‌آباد نیز گفت: ساخت و سازهای بی‌رویه در این منطقه همیشه در حال انجام است و محله را انبوهی از خار و علف‌های هرز دربر گرفته است. نبود کانال انتقال آب سطحی نیز انباشت فاضلاب‌ها و بوهای متعفن زباله‌ها را به وجود آورده است.

«رضا حسن زاده» نبود مکان مناسب جمع‌آوری زباله و پخش بودن زباله‌ها سر کوچه‌ها و ایجاد منظره نامناسب را از دیگر مشکلات این منطقه عنوان کرد و گفت: همه این مشکلات سبب نارضایتی مردم ساکن در این منطقه شده است.

به گفته این شهروند، افت فشار آب مشکلی است که تمامی ساکنان این کوچه و بعضا کوچه‌های مجاور در طول روز با آن دست ‌و پنجه نرم می‌کنند و این مشکل در این روزهای گرم سال نمود بیشتری دارد.

بیشتر ساکنین منطقه حاشیه نشین اسلام‌آباد کمبود فضای سبز، ورزشگاه و فرهنگسرا و آسفالت نبودن کوچه ها و معابر را عمده ترین مشکلات این منطقه عنوان کرده و گفتند: متاسفانه مسئولان برای رفع مشکلات این منطقه قول هایی را داده اند که به مرور زمان به فراموشی سپرده شده است.

مشاهدات عینی خبرنگار ایلنا، حاکی از وجود  مشکلاتی مانند وجود کشتارگاه در این منطقه، نبود فاضلاب شهری و جاری شدن آب‌های ناسالم در کوچه‌ها است که این موضوع سلامت همه ساکنین محله به‌ویژه کودکان را تهدید می‌کند

سکونت ۳۱ درصد جمعیت ارومیه در مناطق حاشیه نشین

فرماندار ارومیه تعداد سکونتگاه‌های غیر‌رسمی این شهرستان را ۲۶ منطقه و محله عنوان کرد و گفت: ۳۰۰ هزار نفر از مردم ارومیه در سکونتگاه‌های غیر‌رسمی زندگی می‌کنند که ۳۱ درصد جمعیت آن را تشکیل می‌دهند. وسعت سکونتگاه‌های غیررسمی ارومیه حدود ۴۷۱ هکتار است که ۵/۴ درصد از مساحت کل این شهر محسوب می‌شود.

«رسول مقابلی» بیان کرد: اجرای پروژه‌های متعدد برق‌رسانی و مخابراتی، ایجاد شبکه آب‌رسانی روستایی، گسترش ضریب نفوذ گاز طبیعی در مناطق روستایی، احداث فرهنگسراها و خانه‌های محلات و ایجاد مراکز خدمات‌رسانی از قبیل مراکز جامع سلامت شهری و پایگاه‌های بهداشت از سوی مرکز بهداشت از جمله اقدامات دولت در مناطق حاشیه‌نشین ارومیه هستند.

وی توجه به توسعه زیرساخت‌ها و امکانات را در مناطق روستایی موثرترین راهکار برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها عنوان کرد و گفت: بهره‌مندی آسان از خدمات دولتی و ایجاد فرصت‌های شغلی متناسب با ظرفیت‌های منطقه‌ای از جمله مواردی هستند که می‌توانند در صورت فراهم‌سازی در مناطق روستایی مانع مهاجرت روستاییان به شهر و گسترش پدیده حاشیه‌نشینی شوند.

مقابلی ادامه داد: با هدف شناسایی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های مناطق حاشیه‌نشین، جلوگیری از تقلیل سرمایه‌های اجتماعی در این مناطق و ارائه خدمات بهتر به ساکنان حاشیه‌نشین ۹ دفتر تسهیلگری در ارومیه فعال شده