ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺸﺎﻫﺪﺍﺕ ﻭ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻭ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﯾﺪﺍﺩﻫﺎﯼ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺣﺎﺻﻞ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎﺕ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﻭ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺥ ﻣﯽﺩﻫﺪ، ﯾﻌﻨﯽ ﭼﯿﺰﯼ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺩﻗﯿﻘﻪ ﭘﯿﺶ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﮎ ﮐﺮﺩﯾﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺍﻧﺶ ﯾﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ‌ﺍﯼ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﯾﻢ، ﻣﺎﺣﺼﻞ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺴﺎﺏ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﺭﻭﺍﻧﯽ ﻭ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺎ ﺍﺳﺖ.

ﺑﻪ ﻋﻼﻭﻩ‌ﯼ ﺍﯾﻨﮑﻪ ‏(منِ) ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺍﯾﻦ ﻭﯾﮋﮔﯽ‌ﻫﺎ، ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺧﺎﺹ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ، ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﻋﻠﻤﯽ، ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ ﻭ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻭ ﺍﻧﺒﻮﻫﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺍﺳﺖ .

ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻦ، ﺩﻭ ﺧﻂ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﮐﻠﯽ ﺗﮑﺎﻣﻞ‌ﮔﺮﺍ ﻭ ﺗﻐﯿﯿﺮﭘﺬﯾﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﻭﻟﯽﮐﻪ ﻣﻘﺪﻡ ﺑﺮ ﺩﻭﻣﯽ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ، ﺭﻭﻧﺪ ﮐﻠﯽ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ، ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺧﺎﻟﺖ ‏(من‏ِ) ﻣﺸﺎﻫﺪﻩﮔﺮ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ‌ﮔﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ‌ﺍﺵ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﯽ‌ﺩﻫﺪ؛ ﻭ ﺩﻭﻣﯽ ‏(منِ) ﻣﺸﺎﻫﺪﻩﮔﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﻪ‌ﻫﺎﯼ ﻣﻨﺸﻌﺐ ﺍﺯ ﺭﻭﻧﺪ ﮐﻠﯽ ﭘﺮﻭﺳﻪﯼ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ، ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﺷﺮﺍﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﺫﮐﺮ ﺷﺪ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﻨﺠﺮﻩﺍﯼ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﺭﻭﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺩﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ.

ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺻﻠﯽ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﺍﺳﺖ ﻣﯽ ﭘﺮﺩﺍﺯﯾﻢ. ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺑﺎﻻ ﻣﯽ‌ﺗﻮﺍﻥ ﺍﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﮐﺴﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺁﮔﺎﻫﯽ ﻋﻠﻤﯽ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻭ … ﺑﻪ ﺳﻄﺤﯽ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﮐﻪﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﮐﻨﮑﺎﺵ، ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺪﯾﺪﻩ‌ﻫﺎ ﻭ ﻭﻗﺎﯾﻊ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ، ﻭﯼ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﺵ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﻓﻮﻕﺍﻟﺬﮐﺮ ﻣﯽﻧﮕﺮﺩ ﻭ ﺁﺳﯿﺐﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺁﻥ ﺭﺍﻫﮑﺎﺭﻫﺎﯾﯽ ﺩﺍﺭﺩ، ﺿﻤﻨﺎً ﻫﺮ ﮐﺲ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺳﻄﺢ ﺁﮔﺎﻫﯽ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺪﻋﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﻟﮑﻦ ﺭﺍﻫﮑﺎﺭﻫﺎﯼ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﻣﺎ، ﺩﺍﺭﺍﯼ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪﺍﯼ ﻗﻮﯼ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺯﯾﺎﺩ ﺍﺳﺖ. ﻟﺬﺍ ﻫﺮﮐﺲ ﻧﻪ ﺑﺎ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﺧﻮﯾﺶ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻭ ﺳﻄﺢ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩﻫﺎﯾﺶ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺵ ﺑﮑﺸﺪ.

ﺗﻤﺎﻣﯽ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺪﻋﯽ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﯼ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻧﻈﺮﺍﺗﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﯽﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﯾﯽ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﻣﯽﺁﯾﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ، ﺁﺯﻣﻮﺩﻥ ﺍﺩﻋﺎﻫﺎ ﻭ ﺗﺠﻮﯾﺰﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ، ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﺭﺍ ﯾﺎﺭﺍﯼ ﺁﻥ ﻧﯿﺴﺖ ﺍﺯﺍﯾﻦ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺑﻪ صوﺮت ﻗﻄﻊ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﺁﯾﺪ، ﺯﯾﺮﺍ ﮐﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﻏﺎﯾﺖ ﻭ ﻣﻘﺼﻮﺩﯼ ﻧﯿﺴﺖ که ﻫﺮﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻧﺰﺩﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ؛ ﻣﺠﻬﻮﻻﺕ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻋﯿﺎﻥ ﮔﺮﺩﻧﺪ.

ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮﭘﺬﯾﺮ ﻭ تحول‌یابنده‌ی ﺟﻬﺎﻥ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺷﺎﯾﺪ ﺍﯾﻦ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﮐﺮﺩﻩﺍﯾﻢ، ﺑﻠﮑﻪ ﺻﻔﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﭘﺬﯾﺮ ﻭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺷﻮﻧﺪﻩ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮﺍﺯﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ .

ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﭘﺬﯾﺮﺩ ﻭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﻣﯽﺷﻮﺩ، ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﮐﺠﺎ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻗﻄﻊ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺁﯾﺪ؟ ﻭ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺭﺍﻩﺣﻠﯽ ﺑﯽ ﻧﻘﺺ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎﺩ ﮐﻨﺪ؟ ﺍﯾﻦ نحوه‌ی نگرش، ﮐﺎﺭ ﻭ ﺍﺩﻋﺎﯾﯽ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ، ﺯﯾﺮﺍ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻥﺍﺵ، ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﮐﻪ ﺫﮐﺮ ﺷﺪ، ﺍﺯ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺧﺎﺹ ﻭ ﮔﺬﺷﺘﻪﺍﺵ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﻬﯿﻪﯼ ﺩﺍﺭﻭ ﻭ ﻧﺴﺨﻪ ﺍﺵ، ﺟﻬﺎﻥ، ﺗﻐﯿﯿﺮِ ﺑﺪﻭﻥ ﻭﻗﻔﻪﺍﺵ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩﻩﺍﺳﺖ، ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻧﺴﺨﻪﯼ ﻭﯼ ﺁﻫﻨﮓ ﺍﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺭﺍ ﮐُﻨﺪ ﻭ ﯾﺎ ﺳﺮﯾﻊ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺻﻮﺭﺕ، ﺳﺒﺐ ﺿﻌﻒ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎﺩﺵ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﯼ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻟﮑﻦ ﻭﯼ ﺭﺍ ﺭﺍﻫﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺟﺰ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺩﺭ ﮐﺎﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻧﯿﮏ ﺑﻨﮕﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻃﺮﺡ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎﺩ؛ ﻇﺮﺍﻓﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﻨﺪﺩ ﮐﻪﺍﯾﻦ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺍﻭﺳﺖ. ﺳﺮﺁﻏﺎﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﺍﺛﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺧﺎﺹ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﻓﺮﺩﺍ ﻣﯽﺷﻮﺩ، ﻭﻟﯽ ﻓﺮﺩﺍ ﻧﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﻧﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ_ﺷﻮﻧﺪﻩﯼ ﺩﯾﺮﻭﺯ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺳﺖ . ﺑﺎﺯ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﺍﻭﺻﺎﻑ، ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﻧﺰﺩﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﮐﺲ ﺑﻪ ﻓﺮﺩﺍﺳﺖ، ﺣﺘﯽ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﺩﻋﺎﻫﺎﯾﺶ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﯿﻔﺘﺪ، ﺯﯾﺮﺍ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﻓﺮﺩﺍ ﺩﺧﯿﻞ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺣﺘﯽ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﯼ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﯾﺪ، ﺑﺎﺯ ﻧﺎﺧﺮﺳﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﺳﯿﺐ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﻣﯽﺑﯿﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﺪ، ﯾﻌﻨﯽ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﮐﺎﺭ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ، ﻧﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺳﻼﻣﺖ، بلکه ﮐﺸﻒ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻧﯿﺴﺖ.

ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪﯼ ﺍﯾﻦ ﻧﺎﻡ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺎﺧﺮﺳﻨﺪﯼ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺭﺿﺎﯾﺖ ﺍﺯ ﺍﻣﺮﻭﺯ، ﻭ ﮐﺸﻒ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﺭﺍ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﯿﺎﻧﮕﺎﺭﺩ ﻭ ﭼﺮﺥ ﻣﻌﯿﻮﺏ ﭼﺮﺧﻪﯼ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺭﺍ ﺑﯿﺎﺑﺪ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺗﻌﻤﯿﺮ ﺑﺮﺁﯾﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ تا ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭼﺮﺧﻪﻫﺎ ﻣﯽﭼﺮﺧﻨﺪ، ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﺭﺍ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﮔﺮﺩ ﺧﻮﺩ ﻣﯽﭼﺮﺧﺎﻧﻨﺪ.

ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽﺭﺳﯿﻢ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﻧﻘﺪ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ، ﺍﺯ ﺍﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ ﻭظایف ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﻧﻘﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪﯼ ﺭﺍﻫﮑﺎﺭ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺑﯿﻨﺠﺎﻣﺪ، ﻭﻟﯽ ﻟﺰﻭﻣﺎً ﺍﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎﺩ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺣﻞﻫﺎ، ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ ﺍﺯ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺁﻣﺪ ﻭ ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻧﺪﮐﯽ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺎ ﻧﻤﺎﯾﺎﻥ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﯾﺎ ﻃﺮﺣﯽ ﺭﺍ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍساس دیدگاه مورد نظر، خودِ این طرح، عاری از مشکل و تضاد نخواهد بود.